Verdejo – Poznajemy szczepy

Co może połączyć pozornie tak niezwiązane ze sobą pojęcia jak kwasowość i kręgosłup? Dla mnie oczywiście będzie to wino. Dlaczego oba te terminy są mi tak bliskie? Ponieważ muszę wykonywać trzy razy w tygodniu bardzo nudne ćwiczenia oraz styl wina, który uwielbiam. Kwasowość w winie jest jak kręgosłup, na którym zawieszone są wszystkie elementy ludzkiego szkieletu. To usłyszałem lata temu na kursie sommelierskim. Wszystkie rozważania dotyczące struktury wina obracają się właśnie wokół kwasowości. Porównuje się ją również do choinki świątecznej, jeśli jest zbyt słaba ugina się pod ciężarem (w tym przypadku np. alkoholu) Od kwasowości często zależy również to jak długi finisz będzie miało dane wino. To ona sprawi, że wino utrzymuje się w ustach bardzo długo, a nisko kwasowe wina zwykle są bardzo krótkie i płytkie.

Ale do rzeczy; tekst ten będzie o Verdejo – szczepie o długiej i nie potwierdzonej historii. Został sprowadzony do Hiszpanii prawdopodobnie w XI wieku przez mozarabów z południowej Afryki. Ale jak wszystkie źródła mówią na nowo został odkryty dopiero w latach 70-tych.
Technicznie rzecz biorąc jest to odmiana, która wcześnie pączkuje i wcześnie dojrzewa. Verdejo posiada liście o owalnym kształcie i barwie ciemnej zieleni. Owoce są dość małe, kuliste lub eliptyczne i są zawieszone na krótkich szypułkach. Gruba skórka o wyrazistym zielonkawym odcieniu kryje miąższ tej samej barwy. Zielonkawa barwa gron utrzymuje się nawet do momentu kiedy są one już dojrzałe. Bardzo charakterystyczną cechą są spore pestki, które nierzadko prześwitują przez skórkę. Verdejo jest szczepem, który dobrze sobie radzi w suchym, kontynentalnym klimacie.

Z Verdejo powstają wina bardzo aromatyczne, charakteryzujące się potężną ekstraktywnością aromatów. Wina o dużym ciele i zawartości alkoholu, który jednak jest dobrze ukryty pod wydatną, naturalną kwasowością. Wina pachnące cytrusami, ziołami i agrestem. Do charakterystycznych akcentów cytrusowych dochodzą aromaty owoców tropikalnych oraz nuty trawiaste. Wina powstające z Verdejo są owocowe i świeże. Charakteryzuje je również długi posmak z lekko goryczkową, niekiedy anyżową nutą. Wielkim i niepodważalnym atutem win z tego szczepu jest ich wyśmienita i zdecydowana kwasowość. Dzięki swoim właściwościom Verdejo nadaje się do starzenia w beczkach. Ale mi smakuje najbardziej, kiedy prezentuje swój naturalny charakter. To wino w stylu Sauvignon Blanc z Bordeaux lub Doliny Loary, ale o bardziej egzotycznym bukiecie i smaku.

Verdejo to przede wszystkim region Rueda leżący na wschód od Toro na południowym brzegu Duero. Gleby są tu ubogie, wapienne, piaszczyste i kamieniste. Rueda to również skrajne warunki klimatyczne, bardzo długie zimy, krótkie wiosny i do późna występujące przymrozki oraz bezlitośnie gorące lata. Klimat jak na Marsie, ale verdejo świetnie sobie tutaj radzi. Krzewy muszą głęboko szukać wody, co sprawia, że grona są pełne tego co najlepsze. Duża różnica temperatur między dniem, a nocą przyczynia się zachowania koniecznej równowagi między zawartością cukru, który winorośle zawdzięczają działaniu słońca i kwasu, którego nie tracą podczas chłodnych nocy. Produkowane tu wina odpowiadają swojej naturalnej charakterystyce, czarują rześkością i złożonością oraz niezrównaną kwasowością.
Rueda jest jednym z niewielu miejsc na mapie Europy gdzie zachowały się winnice, które nie zostały zaa-takowanie przez filokserę. Choć stanowią rzadkość, można tu znaleźć nadal owocujące krzewy, które maja 150 lat. Najwięcej takich okazów zachowało się w prowincji Segowia w okolicach miasteczka Nieva. Stamtąd też pochodzą grona do produkcji wyśmienitego wina PR3 Baricas z piwnicy Pradorey Verdejo z powodzeniem uprawia się również na terenie wspólnoty autonomicznej Kastylii La Manchy w apelacjach: DO La Mancha, DO Valdepenas, DO Manchuela i DO Almansa.

Nazwa tego regionu pochodzi od nadanej przez Arabów nazwy La Manxa czyli sucha. Region ten jest płaski i prezentuje tak jak w Ruedzie skrajnie kontynentalne warunki klimatyczne. Gleba tutaj to w większości ubogi w składniki organiczne wapień. Region ten obejmuje olbrzymi obszar o niesamowitej wręcz na skalę masową produkcji wina, niestety raczej produkowanego na ilość niż jakość. Przez ostatnie lata można jednak zaobserwować zmiany idące ku lepszemu. Ambitniejsi producenci dzięki inwestycjom z zagranicy powoli zmieniają kiepską sławę regionu. I jak lekarstwo, na kiepskie białe wina w przytłaczającej większości produkowanych z odmiany Airen, od niedawna w apelacji pojawiło się Verdejo. Daje ono tutaj tak jak w rodzimej Ruedzie wina, które są totalnym przeciwieństwem masowo wytwarzanych, zwykle płaskich i mocno alkoholowych Airen. Na przykładzie wina Allozo widać jak odpowiednia wiedza, technika oraz dobór właściwych gatunków winorośli może dać niesamowity efekt jakim jest Verdejo z tej właśnie winnicy. Czyste, świeże i cytrusowe wino na każdą okazję.

Na południu wielkiej La Manchy znajduję się niewielkie DO Valdepenas. Choć jest praktycznie otoczone przez większego brata, posiada takie same terroir i chce zachować swoją odrębność. Apelacja ta,choć niewielka ma bardzo starą sięgającą starożytności historię uprawy winorośli. I tu od niedawna prowadzi się uprawę winorośli Verdejo, a lokalne gleby jeszcze bardziej niż w wyżej wymienionych regionach są zdominowane przez wapienie.
Podłoże wapienne bardziej przydaję się w chłodniejszych regionach choć i tu jego doskonała absorpcja wody jest bardzo użyteczna. Verdejo jest bardzo świeżym gościem w tej apelacji – jest uprawiany dopiero od kilku lat. Dobrą reprezentacją tego regionu i jego świeżej odsłony jest Don Aurelio z winnicy Bodega Navaro Lopez – Verdejo jest najmłodszym „dzieckiem” w portfolio producenta.

Nie bójmy się próbować win o dużej kwasowości. Często stanowią one idealne połączenie w kuchni i świetnie podkręcają smak potraw. Polecam podać Verdejo do rybnej paelli, zielonych szparagów oraz muli.